“Ze Nemen de Ziel van Onze Sport Af” – Mathieu van der Poel Bekritiseert UCI’s Tragische Besluit om Versnellingen te Beperken: Een Frontale Aanval op de Vrijheid, Tactiek en Ziel van het Moderne Wielrennen
Een beslissing die het peloton verdeelt
Wanneer Mathieu van der Poel spreekt, luistert het peloton. Niet alleen omdat hij één van de meest getalenteerde en veelzijdige renners van zijn generatie is, maar omdat zijn woorden resoneren met de essentie van het wielrennen: vrijheid, passie en het zoeken naar de absolute limiet. Nu de UCI (Union Cycliste Internationale) plannen heeft aangekondigd om het aantal versnellingen dat renners mogen gebruiken te beperken, is het van der Poel die met vurige kritiek vooropgaat in het verzet tegen wat hij ziet als een regel die de ziel van de sport aantast.
Deze maatregel, die vanaf 2026 van kracht zou moeten worden, heeft als officieel doel het “nivelleren van het speelveld” en het bevorderen van “fysieke gelijkheid” in het profpeloton. Maar volgens van der Poel en vele andere renners is het niets minder dan een catastrofe – een bureaucratisch gedrocht dat de kern van de competitie dreigt te ondermijnen.
Mathieu van der Poel: “We zijn geen machines, maar kunstenaars op twee wielen”
Tijdens een recent persmoment in de aanloop naar het WK op de weg in Kigali, Rwanda, liet van der Poel zich ongezouten uit over het UCI-plan. “Het gaat lijnrecht in tegen het idee van racen,” zei hij zichtbaar geëmotioneerd. “We trainen jarenlang om elk detail te optimaliseren – onze voeding, ons lichaam, ons materiaal. En nu zegt de UCI: ‘Gebruik allemaal dezelfde versnellingen.’ Wat wordt het volgende? Gaan we ook allemaal dezelfde schoenen dragen?”
De Nederlander, die zowel wereldtitels op de weg als in het veldrijden op zijn palmares heeft, ziet het voorstel als een aanval op innovatie, creativiteit en het vermogen van renners om zich te onderscheiden. “Ik kies mijn verzet niet zomaar. Het is mijn manier om de koers naar mijn hand te zetten, om een explosie te plannen, om bergop mijn moment te kiezen. Als je dat weghaalt, haal je een stuk identiteit van elke renner weg.”
Een historische kijk: technologie als bondgenoot van de vooruitgang
Het wielrennen heeft zich altijd ontwikkeld met technologie als drijvende kracht. Van de overstap naar carbon frames tot elektronische schakelsystemen, aerodynamische kleding en gesofisticeerde vermogensmeters – elke innovatie heeft het racen opnieuw gedefinieerd. In dat licht is het voorstel van de UCI een opmerkelijke ommekeer: een stap terug in plaats van vooruit.
Voormalig Tourwinnaar Cadel Evans liet zich op sociale media uit over de kwestie: “Toen ik begon in het profpeloton, hadden we vijf kransjes achteraan. Nu hebben we twaalf. En de sport is nooit eerlijker of spannender geweest.” Ook ex-renner Thomas De Gendt noemde het plan “een onzinnige poging om controle te krijgen over iets dat juist vrijheid ademt.”
Van der Poel en zijn technische voorkeur: precisie als wapen
Wie van der Poel goed kent, weet dat hij meer is dan enkel een brute kracht op de fiets. Zijn keuzes qua materiaal zijn vaak minutieus. In de klassiekers rijdt hij vaak met aangepaste tandwielverhoudingen, speciaal afgestemd op de hellingsgraden, windrichting en verwachte koerssituaties. “Soms is het verschil tussen winnen en verliezen een enkele schakel op je cassette,” zei hij in een interview met Cyclingnews in het voorjaar.
Zijn ploeg, Alpecin-Deceuninck, staat bekend om hun openheid voor innovatie, vaak testend met nieuwe verhoudingen of zelfs aangepaste cranklengtes. “Dat is deel van het vak. We zijn niet zomaar benen op een fiets – we zijn strategen, denkers, fijnproevers van ons materiaal,” aldus van der Poel.
Het UCI-plan zou al deze vrijheid wegnemen, met een verplicht “standaardverzet” voor alle renners in een wedstrijd. De exacte specificaties zijn nog niet vrijgegeven, maar het gaat vermoedelijk om een maximum van 50/34 vooraan en 11-30 achteraan – te vergelijken met een standaard compact verzet.
Reactie uit het peloton: woede, sarcasme en cynisme
De reactie uit het peloton is eensgezind: afwijzing. Jonas Vingegaard sprak van “een belediging voor onze sportintelligentie.” Tadej Pogačar noemde het “een surrealistisch idee dat alleen in vergaderzalen kan ontstaan, ver weg van modder, regen en kasseien.”
En Remco Evenepoel? Die was zijn typische directe zelf: “Wat volgt daarna? Iedereen hetzelfde lunchpakket? We zijn profs, geen schoolkinderen.”
Het lijkt alsof de maatregel ook als symbolisch wordt gezien: een groeiende kloof tussen de renners en de bureaucraten die de sport zouden moeten beschermen. Volgens insiders binnen de CPA (de internationale rennersvakbond) zijn de onderhandelingen met de UCI tot nu toe vruchteloos verlopen. “Er is weinig ruimte voor dialoog,” zegt een anonieme bron. “Het voelt alsof onze stem minder telt dan die van een spreadsheet.”
Van der Poel als stem van een generatie
Wat deze controverse zo krachtig maakt, is dat van der Poel zich niet enkel uitspreekt als renner, maar als vertegenwoordiger van een generatie. Een generatie die is opgegroeid met vrijheid, experiment en grensverlegging. “Ik ben begonnen met BMX, daarna naar veldrijden gegaan, mountainbike en nu de weg. Elke discipline heeft me geleerd om anders te denken, om m’n eigen koers te rijden. Dit voelt als een poging om iedereen in hetzelfde keurslijf te dwingen.”
Volgens analisten is de impact van de maatregel op renners als van der Poel bijzonder groot. Zijn stijl – aanvallend, explosief, anticiperend – leunt zwaar op het vermogen om met verzet te spelen. “Mathieu maakt het verschil op momenten waar andere renners nog nadenken over hun versnelling,” zegt ploegleider Christoph Roodhooft. “Beperk je die vrijheid, dan beperk je zijn grootste kracht.”
Wat drijft de UCI? De schaduw van controle
Volgens de officiële UCI-verklaring is het doel van de maatregel “het herstellen van de fysieke component als hoofdcriterium voor succes.” In andere woorden: de sterkste benen moeten winnen, niet het slimste materiaal of de duurste techniek. Maar critici wijzen erop dat deze visie getuigt van een miskenning van wat wielrennen uniek maakt.
“Wielrennen is geen zuivere fysieke sport. Het is een combinatie van kracht, timing, kennis en materiaalkeuze,” stelt sportwetenschapper Bert Blocken. “Als je dat probeert te standaardiseren, krijg je kunstmatige eerlijkheid – maar je doodt de complexiteit van het spel.”
Sommigen suggereren zelfs dat commerciële belangen een rol spelen. Met een uniforme versnelling kunnen bepaalde sponsordeals eenvoudiger verlopen, en wordt het makkelijker om jongerenwedstrijden volgens eenzelfde format op te bouwen. Maar tegen welke prijs?
De toekomst: verzet, onderhandelingen en hoop
Er is hoop dat de UCI haar beslissing herziet. Onder druk van vakbonden, ploegen en renners worden in juli nieuwe gesprekken gepland. Van der Poel heeft ondertussen opgeroepen tot een open brief aan de UCI, samen ondertekend door tientallen renners, inclusief ex-kampioenen als Peter Sagan, Fabian Cancellara en Marianne Vos.
“Wij vechten niet tegen verandering,” schrijft van der Poel in die brief. “We vechten tegen het verlies van wat onze sport speciaal maakt: de vrijheid om onszelf te zijn in de manier waarop we koersen. Elke beperking die dat ondermijnt, is een verlies voor de sport, voor de fans, en voor de toekomst van wielrennen.”
Slotbeschouwing: de ziel van de koers op het spel
Of de versnellingen nu beperkt worden of niet, de discussie heeft al iets blootgelegd: het groeiende spanningsveld tussen controle en creativiteit in de wielersport. En in dat debat is Mathieu van der Poel meer dan een renner – hij is een stem voor de koers in haar puurste vorm.
Een koers waarin strategie, techniek en talent elkaar ontmoeten. Waar keuzes ertoe doen. Waar een renner met een ander verzet het verschil kan maken, niet omdat hij vals speelt, maar omdat hij de koers leest als een boek, elke pagina met precisie omdraait, en de epiloog zelf schrijft.
Als de UCI dat verhaal wil herschrijven, zal het zonder de zegen van haar hoofdrolspelers zijn. En niemand is momenteel een krachtigere protagonist dan Mathieu van der Poel.
